dinsdag 5 januari 2010

Wat is eigenlijk programmamanagement

Ik heb veel vragen gekregen wat nu eigenlijk programmamanagement is. Daarom wil ik met deze blog kort mijn visie op programmamanagement aangeven.

In de literatuur zijn een aantal definities gegeven over programmamanagement (ik heb ze aan het eind van deze post genoemd). Maar in mijn visie gaat programmatisch werken over "(ver)binden en ondernemen om doelen te realiseren".

Simpel voorbeeld:
Stel we willen de gemeente veiliger maken. Of in SMART-termen: "In de wijk xxxxx willen we ipv een 6,7 op de veiligheidsindex volgend jaar een 7,2 scoren.". Om dit te realiseren kun je niet volstaan met één activiteit te ondernemen (b.v. meer blauw op straat) of één project op te starten (b.v. het aanleggen van meer verlichting). Het is een combinatie van activiteiten en projecten die bijdragen aan het realiseren van het doel. Vaak zie je dat activiteiten en projecten los van elkaar worden uitgevoerd, waardoor het synergie-effect (2+2=5) weg is en soms ook elkaar juist afzwakt.

Programmamanagement gaat over de regie voeren over de samenhang van activiteiten en projecten (titel boek van Twijnstra: sturen op samenhang). Dit betekent dat je inzichtelijk dient te krijgen welke doelen er zijn, welke activiteiten/projecten er al lopen en hoe deze met elkaar verhouden. Dat is wat mij betreft verbinden.

Daarnaast geloof ik ook dat je het lef moet hebben om bepaalde activiteiten te stoppen of juist te starten. En dat is het ondernemerschap. Een mooi voorbeeld uit de Rotterdamse ketenpraktijk is de regie op de zorg. Vroeger was het zo dat als je probleemjongere was, steeds te maken had met verschillende partijen (jeugdzorg, leerplicht, politie, enz). Doormiddel van regie te voeren en afspraken te maken met verschillende partijen kun je afspreken dat b.v. leerplicht niets doet met een bepaalde jongere, maar de politie de zorgplicht over neemt. Verbinden en ondernemen dus.

En voor de liefhebber, hierbij mijn verzameling aan definities. Mochten jullie nog aanvullingen hebben hoor ik ze graag:
1. MSP: "Programme management can be defined as the co-ordinated management of a portfolio of projects that change organizations tot achieve benefits that are of strategic importance"
2. Twijnstra: "Programma is een tijdelijke unieke en compexe verzameling van doelen en inspanningen waaraan mensen met beperkte middelen doelengericht samenwerken" (Tak, van der en Wijnen, 2007)
3. Jo Bos: “Een tijdelijke organisatievorm voor een reeks samenhangende werkzaamheden (projecten, routines, improvisaties) die samen leiden tot de realisatie van een uniek doel of set van doelen" (Bos, 2008).
4. Nederlandse Best Practices: Een programma dient om een organisatie te ondersteunen in een verandering die van strategisch belang is; wordt ingericht als een samenhangend portfolio van projecten en lijnactiviteiten en het programmasucces wordt afgemeten aan gerealiseerde baten/bijdragen.
5.Hans Licht: "Een programma is een samenhangende verzameling van activiteiten, zoals projecten, taskforces en reguliere lijnactiviteiten, gericht op de oplossing van een integrale probleemstelling, die onder de verantwoordelijkheid van verschillende autoriteiten vallen". (Licht, 2005)
6. Deloitte: “Het management van een omvangrijke portfolio van samenhangende verbeterprojecten die een organisatie veranderen om zo voordelen te bereiken die strategisch van belang zijn en die leiden tot een betere performance voor de verschillende belanghebbende.” (Bruijn, de, 2003)
7. Hans van Leeuwen(2x): "Een programma stelt de organisatie in staat strategische doelen te realiseren. Het is een geïntegreerd traject van projecten en activiteiten met verandermanagement en processturing. Door een geraffineerd samenspel van interventies dat deels in de organisatie zelf, vaak in een keten en deels in projecten plaatsvindt worden doelen bereikt en benefits verzilverd."

3 opmerkingen:

  1. Leuk initiatief, zelf binnen MinBZK nauw betrokken bij diverse aspecten van programmamanagement en opdrachtgeverschap. Je zou ook nog kunnen overwegen op een later moment een community te starten (bijv. met Ning), dit onderwerp biedt veel stof tot discussie.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Het toepassen van PM heeft met name mijn interesse. Welke (maatschappelijke) uitdagingen kunnen goed mbv PM worden aangepakt. Wie neemt (of krijgt) de regie en wat is nodig om PM succesvol toe te passen op deze uitdagingen. Kunnen we daar eens wat slimme dingen over roepen?-Marcel de Jong-Mensit. www.mensit.nl

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Richard Vielvoye9 januari 2010 om 06:46

    Erik en Marcel, dank voor jullie reactie.

    Eric, het traject van BZK is dat het traject van Erwin Butzelaar en Annejet van Loon ?

    Marcel, volgens mij heb jij prachtige voorbeelden van de praktijk. Kun je daar iets over roepen.

    BeantwoordenVerwijderen